Hiện nay, người lao động khi tìm việc sẽ không chỉ đơn thuần tìm kiếm một việc làm mà họ sẽ tìm kiếm một môi trường làm việc tốt, thu nhập phù hợp, công việc đủ thú vị và còn nhiều yếu tố nữa khiến họ cân nhắc như: Điều kiện vật chất trong văn phòng, đồng nghiệp thân thiện, văn hóa công ty với những giá trị cốt lõi ý nghĩa, hoạt động nội bộ thú vị… tóm lại một Môi trường lý tưởng để làm việc – Great place to work.
Liệu lương đã phải là yếu tố quan trọng nhất?
Chúng ta thường cho rằng mức lương là yếu tố quan trọng nhất đối với ứng viên khi chấp nhận một vị trí công việc, tuy nhiên theo báo cáo Vietnam Employment Outlook của Micheal Page, 5 yếu tố người lao động cân nhắc nhiều nhất khi lựa chọn một công ty thì lương thưởng chỉ xếp ở vị trí gần cuối (4/5 tiêu chí):
- Công việc nhiều thử thách trong một lĩnh vực phát triển nhanh
- Phát triển được các năng lực và kỹ năng
- Văn hóa làm việc và đội ngũ năng động
- Phúc lợi cho nhân viên tốt
- Cơ hội được phát triển kỹ năng dẫn dắt và lãnh đạo (Mentorship and leadership capabilities)
Trên thực tế tuyển dụng ở Sutunam, chúng tôi nhận thấy phần lớn câu hỏi của ứng viên đối với nhà tuyển dụng là văn hóa công ty, môi trường làm việc và cả quy trình làm việc.
Trong bối cảnh cạnh tranh về nhân sự, nhất là trong lĩnh vực IT, để tuyển được người các công ty thường đưa ra những mức lương khá cạnh tranh, do đó với cùng một vị trí công việc thì mức lương trên thị trường có thể nói là khá khá tương đồng. Khi đó, người lao động thường sẽ ưu tiên lựa chọn làm việc cho một doanh nghiệp có văn hóa phù hợp với bản thân và với kế hoạch sự nghiệp (Career path). Đồng thời, các công ty hiện này cũng đang ngày càng nỗ lực hơn trong việc mang lại cho nhân viên nhiều chế độ phúc lợi tốt và phù hợp với tình hình thực tế của công ty đó đồng thời truyền thông về doanh nghiệp như Một môi trường làm việc lý tưởng (Good place to hoặc Great place to work).
Môi trường làm việc lý tưởng là gì?
Môi trường làm việc lý tưởng có thể hiểu là nơi mà mỗi người lao động thích làm việc nhất, do đó quan niệm về môi trường lý tưởng với mỗi người sẽ rất khác nhau. Tuy nhiên, trên Thế giới có hẳn một tổ chức nghiên cứu và trao chứng chỉ Môi trường làm việc lý tưởng cho các công ty và định nghĩa của tổ chức này về Môi trường làm việc lý tưởng như sau: “Cốt lỗi của một Môi trường làm việc lý tưởng nằm ở mức độ mà nhân viên có thể tin tưởng hoàn toàn vào nhà lãnh đạo, mức độ tự hào của họ đối với công việc họ làm và mức độ yêu thích của họ đối với đồng nghiệp”. Mỗi doanh nghiệp, với những nguồn lực và định hướng của mình tự đặt ra các tiêu chí xây dựng môi trường làm việc của mình thành Môi trường làm việc lý tưởng.
Theo danh sách bình chọn 100 nơi làm việc tốt nhất năm của Glassdoor, thì những yếu tố sau đây ở các công ty được người lao động đánh giá là quan trọng nhất:
- Môi trường làm việc khác biệt
- Cơ hội phát triển bản thân
- Hỗ trợ từ đồng nghiệp
- Được là chính mình
- Đồng nghiệp tử tế
- Linh động
- Đồng nghiệp giỏi và chủ động trong công việc
- Môi trường nhiệt huyết (can-do attitude)
Môi trường làm việc tại Việt Nam có những gì?
Ở Việt Nam, theo khảo sát của Vietnamwork 2019, các quyền lợi mà các doanh nghiệp Việt và cụ thể ở đây là các công ty IT đang áp dụng cho đội ngũ của mình gồm những quyền lợi cơ bản (46.7%), khám sức khỏe định kỳ (13.4%), máy tính xách tay (8%), du lịch (7.7%), bảo hiểm cho người thân (7%), đào tạo tại nước ngoài (6.5%), hỗ trợ thi chứng chỉ (5.1%), nhà ở (2.1%), xe đưa đón (1.9%), thể dục thể thao (1.6%).
Việc các công ty xây dựng môi trường làm việc của mình thành Nơi làm việc lý tưởng (về cả chính sách cũng như trang thiết bị văn phòng) không chỉ có tác dụng thu hút người lao động phù hợp mà về lâu về dài còn giúp gắn kết đội ngũ, giảm tỷ lệ nghỉ việc, duy trì hoạt động kinh doanh và hiệu suất của đội nhóm ổn định. Đây thực chất là mối quan hệ đôi bên cùng có lợi. Tuy nhiên, không phải công ty nào cũng đưa ra được những chính sách phù hợp dựa trên sự thấu hiểu mà cũng có nhiều nơi chỉ mới dừng lại ở bề mặt, một cách truyền thông cho thương hiệu tuyển dụng của mình.
Thế hệ Millennials và Z Generation quan niệm thế nào về một môi trường làm việc tốt ?
Millennials là thế hệ sinh từ năm 1980 đến 1998 (19-37 tuổi), chiếm 32% dân số thế giới và 35% dân số Việt Nam. Khác với thế hệ trước đó, thế hệ các Baby boomers, họ quan tâm nhiều đến sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, đề cao tư duy “sống xanh”.
Savills Việt Nam chia sẻ 73% Millennials sẵn lòng chi trả mức giá cao hơn cho du lịch xanh và cộng đồng, trong khi chỉ 51% thế hệ lớn tuổi quan tâm điều đó. Họ cũng là những người tích cực trong công tác thiện nguyện, đấu tranh cho bình đẳng giới, bảo vệ môi trường, tài nguyên.
Thế hệ trẻ hơn Gen Z Việt Nam lại có những đặc điểm khác, theo nghiên cứu của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (World Economic Forum) 69.3% người lao động Z Generation có ý thức và nhận biết được tầm quan trọng của việc học tập và trau dồi các kỹ năng công việc.
Khác với Millennials, họ đề cao sự ổn định trong công việc, chính sách lương thưởng sẽ khiến họ thêm động lực làm việc và 43% người được hỏi cho rằng họ muốn được làm việc cho những tổ chức có trách nhiệm với môi trường và với xã hội, theo nghiên cứu Gen Z: The Future has Arrived của Dell Technologies’ research năm 2018.
Sutunam với Green place to work
Cũng với mục tiêu xây dựng Nơi làm việc lý tưởng (Great place to work) cho các cộng sự, tuy nhiên Sutunam lại chọn cách tiếp cận của riêng mình bằng cách tạo ra một Nơi làm việc xanh – Green place to work.
Khác với các ngành khác, ngành Công nghệ thông tin nói chung và ngành Lập trình máy tính nói riêng hiên đang mang lại nhiều cơ hội việc làm, một lập trình viên có thể lựa chọn một trong các hình thức công việc như: Làm việc tự do (freelance job), Làm việc từ xa (Remote job) và Làm việc toàn thời gian ở công sở (fulltime job). Qua phỏng vấn hàng trăm ứng viên, chúng tôi nhận thấy động lực để một lập trình viên lựa chọn một công việc toàn thời gian gồm những yếu tố sau đây:
- Giao tiếp xã hội (social life)
- Cơ hội trao đổi trực tiếp, học hỏi từ các đồng nghiệp với trình độ tương đương hoặc giỏi hơn
- Làm việc cho các dự án lớn
- Học hỏi, làm việc trong môi trường có quy trình chuyên nghiệp
- Trau dồi khả năng quản lý cũng như các kỹ năng mềm khác như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng thương lượng, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề hoặc khủng hoảng…
Nhìn chung, với họ một Nơi làm việc lý tưởng sẽ giống như một ngôi nhà thứ hai nơi họ làm việc, cống hiển, học hỏi và trưởng thành.
Các cộng sự của chúng tôi đều ghi nhận Sutunam như một môi trường làm việc thân thiện, cởi mở, linh hoạt, nhiều hỗ trợ từ đồng nghiệp, từ cấp quản lý. Và chúng tôi muốn làm được nhiều hơn nữa khi đưa ra kế hoạch Green place to work.
Thứ nhất, về môi trường làm việc nơi chúng ta dành 8-10h mỗi ngày (với 2h nghỉ trưa tại văn phòng) và trong bối cảnh không khí ô nhiễm tại Hà Nội những năm gần đây, chúng tôi muốn mang lại một môi trường với không khí trong lành từ rất nhiều cây xanh trong văn phòng.
Thứ hai, Thế giới đang nói nhiều đến không chỉ sức khỏe thể chất mà sức khỏe tinh thần của người lao động cũng ngày được quan tâm nhiều hơn. Với 2h nghỉ trưa mỗi ngày, các cộng sự Sutunam hoàn toàn có thời gian cho việc rèn luyện thể chất và dần dần các nhóm runner, cycling, yoga được thành lập.
Dự án cộng đồng xây dựng website cho Dream Seed Center
Gần đây nhất, một dự án xã hội đã được khởi động, các lập trình viên Sutunam được khuyến khích đóng góp cho xã hội bằng việc xây dựng một website cho tổ chức Nghị Lực sống – một tổ chức xã hội hỗ trợ đào tạo nghề cho các bạn trẻ khuyết tật.
Một kế hoạch dài hơi cho những năm 2020 ?
Một nghiên cứu cho thấy, 50% millennials đã rời bỏ công việc vì lý do sức khỏe tinh thần và trong tương lai vấn đề này sẽ càng đáng quan tâm ở thế hệ Z.
Sutunam đang ấp ủ một kế hoạch dài hạn với tên gọi SutuWellness bởi Wellness workplace hiện nay là xu hướng trên Thế Giới, con người ngày càng quan tâm đến sức khỏe và các công ty cũng theo xu hướng này ngày càng đầu tư để mang lại một môi trường làm việc lành mạnh cho nhân viên (thể lực và tinh thần). Các quyền lợi wellness nổi bật có thể kể đến như: thẻ tập gym, các buổi trị liệu, thẻ massage, nhiều ngày nghỉ phép năm, lớp yoga giữa giờ làm việc tại văn phòng…
Ý tưởng về thư viện mở Sutunam – Photo by Paweł Czerwiński
Trên thực tế những bước nhỏ đã được Sutunam thực hiện để tạo nên nền móng vững chắc cho 1 wellness program dài hạn như :
– Khuyến khích cộng sự sử dụng 2h nghỉ trưa để đi đến phòng gym
– Hỗ trợ các cộng sự trong các hoạt động thể chất như hỗ trợ chi phí tham gia các giải chạy, hỗ trợ câu lạc bộ đạp xe
– Chia sẻ tài liệu, sách vở về sống xanh
– Khuyến khích công sự sử dụng thường xuyên ngày nghỉ phép để tái tạo sức lao động
Lời kết
Trong thời đại ngày nay, khi mà những phúc lợi về vật chất và nguồn thu nhập là khá ổn định trên thị trường, người lao động thông minh thường sẽ lựa chọn những nơi phù hợp nhất với con đường sự nghiệp và lối sống của họ. Thế hệ trẻ, Millennial và Z Generation thực tế còn mong đợi nhiều hơn là một công việc ổn định và một văn phòng lung linh. Họ tìm kiếm một môi trường làm việc hiệu quả “làm ít nhưng mà chất “, đồng nghiệp thân thiện, hỗ trợ lẫn nhau và là những người họ có thể học hỏi mỗi ngày, một công việc có nhiều ý nghĩa hơn là để kiếm sống và sự cân bằng trong cuộc sống, điều đó hoàn toàn không đồng nghĩa với một vị trí công việc “9 to 5” mà là sự cân bằng trong sức khỏe tinh thần.
